معرفی دیپارتمنت فقه وقانون

دیپارتمنت فقه  وقانون در چهارچوب دانشکده  شرعیات پوهنتون سلام یک دیپارتمنت فارغ ده میباشد که از آغاز فعالیت پوهنتون سلام درسال 1390 این دیپارتمنت  فعالیت اش را به شکل رسمی تا کنون ادامه داده است و از سال ۱۳۹0 الی سال 1398 از سمستر خزانی این دیپارتمنت به تعداد (293) تن از محصلان ذکور واناث فارغ گردیده است که تقریبآ (80٪) فارغان آن در ادارات وارگانهای مختلف دولتی وسکتوری خصوصی مشغول خدمت هستند، این ديپارتمنت تا به حال به تعداد (4) تن از استادان دایمی در کادر علمی دارد.
محصلان ديپارتمنت فقه وقانون در سه تایم مشغول تحصیل میباشند و کریکولم  و مفردات درسی آن تا به حال سه بار تجدید نظر شده است و حالا به حیث یک کریکولم  ستندرد، مناسب و مطابق لایحه وزارت تحصیلات عالی مورد استفاده است و مضامین آن به چهار کتگوری (اساسی، تخصصی، اختیاری و پوهنتون شمول) تقسیم بندی شده است.
تعداد محصلان این دیپارتمنت در سمستر بهاری سال 1399به ( 245) تن از طبقه ذکور و اناث می رسد.
این دیپارتنمت دارای ( 30 ) تن استادان متخصص ومسلکی میباشد .

نیاز سنجی عمومی برای ایجاد ديپارتمنت فقه وقانون

ديپارتمنت فقه وقانون جهت بر آورده ساختن نیازمندی های ذیل تاسیس شده است.
نسل جوان کشور عزیز ما که از مکاتب، مدارس و مؤسسات تعلیمی خصوصی فارغ میگردند، از یک طرف پوهنتونهای دولتی ظرفیت جذب تمام فارغان لیسه ها و مکاتب را ندارد و از جانب دیگر جوانان به اساس عدم توانمندی اقتصادی نمی توانند تحصیلات عالی خویش را در بیرون از کشور ادامه دهند.
این در حالی است که جامعه ما به کادر های علمی و مسلکی در مجالات افتاء، قضاء، مسائل فقهی، حقوق عامه- نیاز جدی دارد.
همچنان تعداد زیادی از ارگان های عدلی و قضایی ما بشکل کافی کادر مسلکی و تخصصی ندارد و نیازجدی احساس میشود تا برایش بر آورده ساختن نیازمندی های متذکره، و تقلیل هزینه  اقتصادی که در نتیجه تحصیلات عالی در بیرون از کشور بر جامعه ما وارد می شود ديپارتمنت فقه وقانون ایجاد گردد.
جامعه ما قسمی که تذکر داده شد به نسل علمی و تخصصی نیازی جدی دارد همچنان به اصلاح و تغیر دقیق مؤسسات عدلی و قضایی در مورد قضایای فقهی و مسائل فرعی نیز نیاز جدی دارد وآگاهی و تربیت نسل جوان کشور نقش مهم و ارزنده را در این راستا دارد.
تربیت اشخاص مسلکی در بخش علوم شرعی که منهج وسطیت و اعتدال اسلام را بشناسند تا بتوانند با اختلافات فقهی و فرعی، و با تعبیرات مختلف نصوص شرعی تعامل درست نموده، زمینه و فضای همزیستی میان مکاتب فقهی، و فکری مختلف را در کشور مهیا و برابر سازند، از نیاز های همیشگی ما است و این آرزو از طریق ایجاد چنین دیپارتمنت متحقق می شود.
زمینه سازی برای تربیه، ترویج علم و دانش، تعهد و تخصص در عرصه های مختلف زنده گی که سبب، رفاه و پیشرفت، ترقی و خود کفائی و سبب امنیت و صلح در کشور می گردد از نیازمندی های مبرم جامعه است که ایجاد ديپارتمنت فقه وقانون را مستلزم می شود.

دیدگاه رشته فقه و قانون

رشته فقه وقانون یک واحد فعال تحصیلی در چهارچوب دانشکده  شرعیات میباشد که هدف آن تربیه و آموزش آگاهان و کادر های متخصص در بخش قضا، څارنوالی، وکالت دفاع و افتاء در قالب نصاب درسی معیاری و تائید شده از جانب وزارت تحصیلات عالی بوسیله کادر متخصص میباشد.

اهداف آموزشی ديپارتمنت فقه و قانون

الف: تقديم دانشمندان و علما به جامعه افغانی که بصورت عموم از اسلام آگاهی کامل و فهم درست و سالم داشته ، و بطور خاص در ساحه تخصص خود (فقه ، اصول فقه و قانون) آگاهی عمیق و برداشت دقيق داشته باشند.
ب: آماده ساختن علمایی که از راه تحقیقات معیاری در ساحه تخصص مربوطه خویش رهنمایی جامعه را به عهده گرفته بتوانند، و در وقت ضرورت در پروسه قانون سازی همکاری نمايند.
ج: یکی از اهداف عمده تاسیس ديپارتمنت فقه و قانون اين است که در رابطه به قضا و څارنوالی و مسائل مربوط به آن از طريق اين ديپارتمنت  کادرهای متخصص و جوابگوی ضرورت جامعه تربيه شوند.
د: همچنان یکی از اهداف این ديپارتمنت این است تا در ساحه تدريس فقه ، اصول فقه و قانون، برای برآورده ساختن ضرورت های جامعه خود قدم های عملی برداشته و از این طریق جامعه فقهی ما به خود کفایی برسد.
هـ: آگاه ساختن محصلين از روش ها و راهکارهای استنباط مناهج مدارس مختلف فکر اسلامی از طریق تدریس مذاهب مختلف فقهی است، تا از اين طریق در جامعه به روش استنباط و برداشت رشد داده شده و در قضايایی فکری روحیه تحمل اختلاف و فرهنگ تعامل  وهمدیگر پذیری ترویج شود.
و: آماده سازی عناصر متخصص و شخصیت های علمی و مبتکر در زمينه تدريس در ديپارتمنت فقه و قانون در بخش های قضا و څارنوالی وکالت دفاع، و نوشتن آثار و  تالیفات معتبر، جهت برآورده سازی نیازمندی های جامعه.

اهداف عمومی دیپارتمنت فقه وقانون

  • تقدیم نمودن علما به جامعه افغانی که بصورت عموم فهم درست از اسلام داشته باشند وبصورت خاص درساحه تخصص خود( فقه، اصول وحقوق) آگاهی عمیق داشته باشند.
  • آماده ساختن علمایی که از راه تحقیقات معیاری در ساحه تخصص مربوط خویش رهنمایی جامعه را بدوش بگیرد.
  • تقدیم نمودن کادرهای تخصصی دربخش قضا و څارنوالی ومسایل مربوط به آن که جوابگوی نیاز های جامعه باشند.
  • تقدیم نمودن کادرهای علمی تدریسی دربخش های فقه، اصول فقه وحقوق.
  • آگاه نمودن محصلان از روش های استنباطی و اجتهادی مذاهب مختلف فقهی.
  • به صورت فشرده می توان اهداف عمومی این بخش را در این چهار چیز خلاصه نمود:

 (آموزش، تحقیق، فتوی، مدیریت).

اهداف رشته فقه وقانون

  • تقدیم استادان متخصص و مسلکی برای مضامین فقه، قواعد فقه، اصول فقه، احکام، تقنین شریعت، فقه و میراث.
  • شناخت اصول و ضوابط فقهی و قانونی با شیوه ها و روش های مختلف .
  • شناخت قضایای معاصر فقهی، اسباب اختلاف فقهاء و راه های بیرون رفت از آن.
  • شناخت راه وسطیت و اعتدال در مسایل اختلافی و اجتهادی و احترام به دیدگاه های فقهای کرام.
  • رشد استعداد های محصلان در شناخت قضایای فقهی، استخراج احکام و اصول مذاهب فقهای کرام.
  • حفظ و فهم درست از قواعد و متون فقهی در راستای حل مشکلات جامعه.
  • آگاهی از مراحل تاریخ تشریع و تدریج احکام دین در آغاز مرحله نبوت.
  • شناخت مجتهد، شرایط اجتهاد و چگونگی استخراج مسائل فقهی.
  • رشد استعداد های محصلان درجهت شناسایی فتوی، ضوابط و شروط افتا و مفتی.
  • شناخت مذاهب مشهور و غیر مشهور و اختلاف با امام مذهب در اصول داخلی و بیرونی مذهب.

رسالت رشته فقه و قانون

هر جامعه به قانونیت، عدالت، نظم و اداره سالم نیاز دارد و این نیازمندیها وقتی مرفوع میگردند که فهم ودانش درست و دقیق در عرصه شریعت اسلامی بخصوص فقه اسلامی و نظام حقوقی وجود داشته باشد تا از این طریق قضات، څارنول، وکلای مدافع، مشاورین حقوقی و دینی را مطابق نورم و استندردهای ملی و بین المللی تربیه و به جامعه تقدیم نماید، کارشناسان فرهیخته ی که مسلط به علم و مهارت و ملتزم به اخلاق دینی منحیث الگوهای جامعه در حوزه مربوطه اشتغال یابند.

توانایی ومهارت های محصلان ديپارتمنت فقه وقانون

  • آموزش مهارت های افتاء، قضاء و به دست آوردن دانش قضایی نهادهای دولتی و غیر دولتی.
  • آموزش قواعد مرتبط به دعوی، دفاع و چگونگی اقامه آن.
  • توانایی اجرای وکالت دفاع در قضایای مدنی و جزائی .
  • توانایی و حل و فصل مسائل حقوقی و عدلی در جامعه .
  • توانایی تحلیل قضایای معاصر فقهی و توضیحات مختلف نصوص شرعی با شیوه های علمی و مسلکی.
  • توانایی همزیستی با اقشار مختلف و پیروان مذاهب مختلف اسلامی.
  • توانایی اجرای وظیفه بحیث قاضی و څارنوال در محاکم ملی و بین المللی.
  • توانایی مشوره دهی فقهی و حقوقی به ادارات مختلف دولتی و غیر دولتی.
  • توانایی اجرای تحقیقات علمی و پژوهش های مورد نیاز در امور دینی، فقهی، عقیدوی، زبان عربی و سایر عرصه های مربوطه.
  • توانایی و انتقال تجارب علمی و مسلکی به نسل جوان کشور در عرصه فقه وقانون.
  • آموزش مهارت های تدریس، امامت و خطابت در نهادهای اکادمیک و مجامع عمومی.
  • آموزش مهارت های دعوت و تبلیغ در عرصه های مختلف.

نتایج متوقعه رشته فقه و قانون

  • کسب دانش شرعی، فقهی وحقوقی، فهم دقیق از مفاهیم عالی شریعت اسلامی و قوانین مکتوبه کشور.
  • کسب مهارتهای عملی مسللک قضاء، څارنوالی، وکالت دفاع، مشاوریت حقوقی و شرعی و کسب مهارتهای مورد ضرورت در وزارت عدلیه.
  • کسب دانش و مهارت به منظور فراهم آوری زمینه پاسخ به نیازهای فقهی مردم و دولت و مشارکت در تعمیم حاکمیت قانون و حکومت داری خوب.
  • کسب مهارتهای مرتبط به حکمیت در دوسیه های مختلف جزایی، مدنی، فامیلی و تجارتی.
  • کسب مهارت در تهیه و تسوید قوانین جدید و اسناد دیگر تقنینی، تشخیص درسالت موارد ایزاد، تعدیل و حذف در برخی مواد اسناد تقنینی طبق معتقدات اسلامی.
  • کسب اخلاق، سیرت و سلوک عالی مبتنی بر عقیده اسلامی، عدالت، حقوق و ارزشهای اسلامی و انسانی برای احراز کرسی های مربوط به سیستم عدلی و قضائی.